DOI:10.56032/2523-4684.2023.3.7.5

Мақалада ұйғыр би фольклорына тарихи талдау жасалған. Ұйғыр халқының дүниетанымы және олардың би мәдениетіндегі діндарлықтың көрінісі қарастырылады. Зерттелген материалдар негізінде бүгінгі күнге дейін сақталмаған билер анықталды. Сондай-ақ, салттық сипатын жоғалтқаннан кейін би қимылдарының жеке дәстүрлі элементтерін сақтайтын билер анықталды. Ұсынылған мәліметтер біздің дәуіріміздің басынан бастап ұйғырлардың би өнерінің бар екендігін көрсетеді. Бұл бізді қазіргі ұйғырлар өте ежелгі дәстүрдің иесі деген пікірге әкелді.
Түйінді сөздер: ұйғыр биі, би фольклоры, ляпар, ұйғыр театры.

В статье проведен исторический анализ уйгурского танцевального фольклора. Рассматривается мировоззрение уйгурского народа и отражение религиозности в их танцевальной культуре. На основе изученных материалов выявляются танцы, не дошедшие до наших дней. Также определены танцы, которые, утратив свой ритуальный характер, сохранили отдельные традиционные элементы
танцевальных движений. Представленные сведения свидетельствуют о существовании танцевального искусства уйгуров еще с самого начала нашей эры. Это привило нас к мнению, что современные уйгуры являются носителями очень древней традиции.
Ключевые слова: уйгурский танец, танцевальный фольклор, ляпар, уйгурский театр.

The article provides a historical analysis of uyghur dance folklore. The worldview of the uyghur people and the reflection of religiosity in their dance culture are considered. On the basis of the studied materials, dances that have not reached our days are revealed. There are also identified dances that, having lost their ritual character, have retained some traditional elements of dance movements. The presented information testifies to the existence of the uyghur dance art since beginning of our era. This led us to believe that modern uyghurs are carriers of a very ancient tradition.
Key words: uyghur dance, dance folklore, lyapar, uyghur theater